12 36 ÖZEL GÜVENLİK SİSTEMİNDE FAZLA MESAİ HESAPLAMA

12 36 ÖZEL GÜVENLİK SİSTEMİNDE FAZLA MESAİ HESAPLAMA

12 36 Özel Güvenlik Nöbet sisteminde hafta içi 5 gündüz sabit birisi durur, cumartesi pazar izin yapar diğer nöbetçiler ise hafta içi bir gece gider ve bir gece gitmez. Cumartesi ve pazar günleri sistemin işleyişine göre gündüz ya da gece nöbet tutarlar. Bir nöbetçi bu hafta cumartesi – pazar gündüz nöbet tutarsa gelecek hafta cumartesi – pazar gece nöbet tutar. İşleyişi bu şekilde devam eder. Bu sistem de aylık 17 günde 18 günde 19 günde gelseniz fazla mesai olur.

Bazı işletmeler bu sistemde çalışanı 17 gün göstererek 12 saat çalıştırıyorlar (1,5 saat dinlenme) resmiyette günlük 10,5 saat gösteriyorlar ve 17 gün x 10,5 saat = 178.5 saat ediyor. Yani haftalık 45 saatten aylık 180 saat resmi çalışma saatini geçmediği için ilk etapta fazla mesai yok gibi görünüyor. Oysa bu sistemde çalışmanın büyük çoğunluğu gece çalışması sayılmaktadır. İş Kanunu, akşam saat 20.00 ile sabah 06.00 arasını “gece” olarak kabul ediyor.  Yargıtay kararlarına göre haftalık 45 saati aşsın aşmasın gece 7,5 saat üstü fazla mesaiden sayılır. Akşam 20:00 ile Sabah 06:00 arası 10 saat eder. 7,5 saati üstü fazla mesai ise 2,5 saat geçmiştir. 2,5 saatin yarım saatini mola desek en kötü ihtimalle günlük 2 saat fazla mesai yer alır. 17 günlük çalışmanın 15 gününü gece yaptığınızda 15 gün x 2 saat = 30 saat fazla mesai eder. (fazla mesai hesaplama : http://hakaramayeri.blogspot.com.tr/2016/12/fazla-mesai-nasil-hesaplanir.html )

ASIL AYRINTI İSE BURADA gece 20.00 - 06.00 arası gece çalışması kabul edilmektedir. Aslında 06.00 saati en azından bazı aylar için 07.00'ye kadar uzatılması gerekir. Neden mi ? Bu yıldan itibaren saatlerle oynanmadığı için ileri geri alma olmadığı için. 13 Aralık 2016 tarihin de İstanbul için ezan vakitlerine baktığımızda :İmsak 06:39 Güneş 08:12 Öğle 13:04 İkindi 15:22 Akşam 17:44 Yatsı 19:10 Görülmektedir. Güneş 08.12 de doğuyorsa 07.00'ın gece çalışma saati sayılması doğaldır. Elbetteki bazı aylar için gece başlangıç saati de geri çekilebilir. Buraaki ayrıntıya göre gece çalışmalarında günlük mesai saati 2 den daha da fazla olur. İşçi davalarında bu bilgiyi kullanabilirsiniz. 

4857 Sayılı İş Kanununun 69. Maddesinde, “Çalışma hayatında GECE en geç saat 20:00 de başlayarak en erken 06:00 ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir. Bazı işlerin niteliğine ve gereğine göre veya bazı bölgelerin özellikleri bakımından, çalışma hayatına ilişkin gece başlangıcının daha geriye alınması veya yaz ve kış saatlerinin ayarlanması veya gün döneminin başlama  ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fıkradaki uygulama şekillerini tespit etmek veya bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret ödenmesi usulünü koymak veya bazı gece işletilmelerinde ekonomik zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmalarını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir. 

Bu şekilde 7,5 saatten fazla çalışıp da hakkını aramak isteyen işçi, İş Kanunu 24/2  maddesi uyarınca  iş akdini tek taraflı ve haklı nedenle feshedebilir. Bu tek taraflı fesih sonucu gece fazla çalışan işçi, feshe bağlı olan kıdem tazminatını ve geriye dönük 5 yıl olarak fazla çalışma ücretlerini işverenden Mahkeme yoluyla talep edebilir. İspat külfeti işçide olan bu durumda işçi, fazla mesai yaptığını işyerine ait olan nöbet çizelgeleriyle,  tanıklar ile  her türlü yasal delillerle çalışmasını ispatlayabilir.

AÇIKLAMA :

Aslında bir çok işletme iş sözleşmesine asgari ücret tutarı yazmaktadır. Günlük 12 saat çalışan bir işçi 10,5 saat üzerinden gösterilir ve 1,5 saati ara dinlenme süresi olarak geçmektedir. Ara dinlenme süresinde işçi çalıştırılmaz. Çalıştırılırsa mesai ücreti verilir. Ara dinlenme sürenizi kullanamıyorsanız belgelediğiniz de onun için de fazka mesai alabilirsiniz.

Saadettin Sefa HASTÜRKOĞLU

Bilgi Güvenliği ve Tüketici Hakları Danışmanı / Gazeteci

Şair Yazar