12 Aralık 2016 Pazartesi

08.00 - 20.00 / 20.00 - 08.00 NÖBETİNİ TUTMAMA RAĞMEN İŞ VEREN DEFTERE NEDEN 10.00 - 22.00 / 22.00 - 10.00 YAZDIRIR ?

Haftalık 45 saati aşsın aşmasın gece çalışmalarında 7,5 saat üstü fazla mesaidir.  Yasa "20.00 ile 06.00 arasındaki çalışmalar gece çalışmasıdır 7,5 saati geçemez" diyor. Bazı işletmeler hem fazla mesai vermemek için hem de yasaya uymak için işçi gündüz 08.00-20.00 / gece 20.00-08.00 arasında çalışsa bile ilgili nöbet defterine gündüz 10.00-22.00 / gece 22.00-10.00 yazmaktadır. 

Gece çalışması kabul edilen 20.00-06.00 saatleri arasındaki çalışma süresi toplam 10 saattir. 10 - 7,5 = 2,5 saat eder yarım saatini dinlenme molası deseniz 2 saat fazla mesai eder.

Deftere 22.00-10.00 yazıldığında ise 22.00 - 06.00 arasındaki çalışma süresi 8 saattir ve yarım saatini dinlenme molası deseniz tam 7,5 saat ettiği için fazla çalışma olmadığı için mesaiye gerek yok. Yani kılıfına uymuş oluyor.


Asıl ayrıntı ise burada gece 20.00 - 06.00 arası gece çalışması kabul edilmektedir. Aslında 06.00 saati en azından bazı aylar için 07.00'ye kadar uzatılması gerekir. Neden mi ? Bu yıldan itibaren saatlerle oynanmadığı için ileri geri alma olmadığı için. 13 Aralık 2016 tarihin de İstanbul için ezan vakitlerine baktığımızda :
İmsak 06:39 Güneş 08:12 Öğle 13:04 İkindi 15:22 Akşam 17:44 Yatsı 19:10
Görülmektedir. Güneş 08.12 de doğuyorsa 07.00'ın gece çalışma saati sayılması doğaldır. Elbetteki bazı aylar için gece başlangıç saati de geri çekilebilir. İşçi davalarında bu bilgiyi kullanabilirsiniz. 

4857 Sayılı İş Kanununun 69. Maddesinde, Çalışma hayatında GECE en geç saat 20:00 de başlayarak en erken 06:00 ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir. Bazı işlerin niteliğine ve gereğine göre veya bazı bölgelerin özellikleri bakımından, çalışma hayatına ilişkin gece başlangıcının daha geriye alınması veya yaz ve kış saatlerinin ayarlanması veya gün döneminin başlama  ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fıkradaki uygulama şekillerini tespit etmek veya bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret ödenmesi usulünü koymak veya bazı gece işletilmelerinde ekonomik zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmalarını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir. 

Bu şekilde 7,5 saatten fazla çalışıp da hakkını aramak isteyen işçi, İş Kanunu 24/2  maddesi uyarınca  iş akdini tek taraflı ve haklı nedenle feshedebilir. Bu tek taraflı fesih sonucu gece fazla çalışan işçi, feshe bağlı olan kıdem tazminatını ve geriye dönük 5 yıl olarak fazla çalışma ücretlerini işverenden Mahkeme yoluyla talep edebilir. İspat külfeti işçide olan bu durumda işçi, fazla mesai yaptığını işyerine ait olan nöbet çizelgeleriyle,  tanıklar ile  her türlü yasal delillerle çalışmasını ispatlayabilir.

Gece fazla çalışan işçi, iş akdini tek taraflı olarak feshetmeyip çalışma esnasında işverenden, yazılı olarak çalışma sürelerinin düzeltilmesini talep edebilir.  Ayrıca fazla çalışma ücreti, feshe bağlı olan haklardan olmadığından işçi, aynı işyerinde çalışırken de fazla çalışma ücreti için işverene alacak davası açabilir. Hakkını arama nedeniyle işyerinden atılan işçinin her türlü yasal hakkı da bulunmaktadır. 

Saadettin Sefa HASTÜRKOĞLU
Bilgi Güvenliği ve Tüketici Hakları Danışmanı / Gazeteci
Şair Yazar


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder