12 36 ÖZEL GÜVENLİK
SİSTEMİNDE FAZLA MESAİ HESAPLAMA
12
36 Özel Güvenlik Nöbet sisteminde hafta içi 5 gündüz sabit
birisi durur, cumartesi pazar izin yapar diğer nöbetçiler ise
hafta içi bir gece gider ve bir gece gitmez. Cumartesi ve pazar
günleri sistemin işleyişine göre gündüz ya da gece nöbet
tutarlar. Bir nöbetçi bu hafta cumartesi – pazar gündüz nöbet
tutarsa gelecek hafta cumartesi – pazar gece nöbet tutar. İşleyişi
bu şekilde devam eder. Bu
sistem de aylık 17 günde 18 günde 19 günde gelseniz fazla mesai
olur.
Bazı
işletmeler bu sistemde çalışanı 17 gün göstererek 12 saat
çalıştırıyorlar (1,5 saat dinlenme) resmiyette günlük 10,5
saat gösteriyorlar ve 17 gün x 10,5 saat = 178.5 saat ediyor. Yani
haftalık 45 saatten aylık 180 saat resmi çalışma saatini
geçmediği için ilk etapta fazla mesai yok gibi görünüyor.
Oysa bu sistemde çalışmanın büyük çoğunluğu gece çalışması
sayılmaktadır. İş
Kanunu, akşam saat 20.00 ile sabah 06.00 arasını “gece” olarak
kabul ediyor.
Yargıtay
kararlarına göre haftalık 45 saati aşsın aşmasın gece 7,5 saat
üstü fazla mesaiden sayılır. Akşam
20:00 ile Sabah 06:00 arası 10 saat eder. 7,5 saati üstü fazla
mesai ise 2,5 saat geçmiştir. 2,5 saatin yarım saatini mola desek
en kötü ihtimalle günlük 2 saat fazla mesai yer alır. 17
günlük çalışmanın 15 gününü gece yaptığınızda 15 gün x
2 saat = 30 saat fazla mesai eder.
(fazla
mesai hesaplama :
http://hakaramayeri.blogspot.com.tr/2016/12/fazla-mesai-nasil-hesaplanir.html
)
ASIL
AYRINTI İSE BURADA
gece 20.00 - 06.00 arası gece çalışması kabul edilmektedir.
Aslında 06.00 saati en azından bazı aylar için 07.00'ye kadar
uzatılması gerekir. Neden mi ? Bu yıldan itibaren saatlerle
oynanmadığı için ileri geri alma olmadığı için. 13 Aralık
2016 tarihin de İstanbul için ezan vakitlerine baktığımızda
:İmsak
06:39
Güneş
08:12 Öğle
13:04 İkindi
15:22 Akşam
17:44 Yatsı
19:10 Görülmektedir. Güneş 08.12 de doğuyorsa 07.00'ın gece
çalışma saati sayılması doğaldır. Elbetteki bazı aylar için
gece başlangıç saati de geri çekilebilir. Buraaki ayrıntıya
göre gece çalışmalarında günlük mesai saati 2 den daha da
fazla olur. İşçi
davalarında bu bilgiyi kullanabilirsiniz.
4857
Sayılı İş Kanununun 69. Maddesinde, “Çalışma
hayatında GECE en geç saat 20:00 de başlayarak en erken 06:00 ya
kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir. Bazı
işlerin niteliğine ve gereğine göre veya bazı bölgelerin
özellikleri bakımından,
çalışma
hayatına ilişkin gece başlangıcının daha geriye alınması veya
yaz ve kış saatlerinin ayarlanması
veya
gün döneminin başlama ve bitme saatlerinin belirtilmesi
suretiyle birinci fıkradaki uygulama şekillerini tespit etmek veya
bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret
ödenmesi usulünü koymak veya bazı gece işletilmelerinde ekonomik
zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmalarını
yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir.
Bu
şekilde 7,5 saatten fazla çalışıp da hakkını aramak isteyen
işçi,
İş
Kanunu 24/2 maddesi uyarınca iş akdini tek taraflı ve
haklı nedenle feshedebilir. Bu tek taraflı fesih sonucu gece fazla
çalışan işçi, feshe bağlı olan kıdem tazminatını ve geriye
dönük 5 yıl olarak fazla çalışma ücretlerini işverenden
Mahkeme yoluyla talep edebilir.
İspat külfeti işçide olan bu durumda işçi, fazla mesai
yaptığını işyerine ait olan nöbet çizelgeleriyle, tanıklar
ile her türlü yasal delillerle çalışmasını
ispatlayabilir.
AÇIKLAMA
:
Aslında
bir çok işletme iş sözleşmesine asgari ücret tutarı
yazmaktadır. Günlük 12 saat çalışan bir işçi 10,5 saat
üzerinden gösterilir ve 1,5 saati ara dinlenme süresi olarak
geçmektedir. Ara dinlenme süresinde işçi çalıştırılmaz.
Çalıştırılırsa mesai ücreti verilir. Ara dinlenme sürenizi
kullanamıyorsanız belgelediğiniz de onun için de fazka mesai
alabilirsiniz.
Saadettin
Sefa HASTÜRKOĞLU
Bilgi
Güvenliği ve Tüketici Hakları Danışmanı / Gazeteci
Şair
Yazar